به گزارش سینماپرس، سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عصر امروز ۱ آبان ماه در بازدید از چهل‌ویکمین جشنواره فیلم کوتاه تهران در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوال خبرنگار مهر درباره معرفی دبیر جشنواره فیلم فجر گفت: اکنون باید به آقای فریدزاده فرصت بدهیم تا مستقر شوند و قطعاً تغییراتی که باید انجام شود، انجام می‌شود.

وی درباره سوال دیگر خبرنگار مهر مبنی بر زمان معرفی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: من شهریور که به وزارت ارشاد آمدم طبعاً ۲ هفته اول مشغول بررسی وضعیت جاری بودیم. درنتیجه با مجموعه مدیران و معاونان دوره قبل گفتگو کردیم و با نزدیک به ۴۰- ۵۰ نفر صحبت حضوری داشتم تا وضعیت دوره جدید و نیروها و مدیران دوره قبل را بیشتر بشناسم. تقریباً از میانه شهریور من وارد تغییرات و انتصابات شدم. به نظرم در مرحله اول باتوجه به تجربه دوره قبل ما ابتدا باید معاونان و مدیران ستادی‌مان را معرفی می‌کردیم تا وقتی معاونان تخصصی روی کار می‌آیند مدیران ستادی چیده شده باشند و کارشان را شروع کرده باشند یعنی معاونان تخصصی در شرایط مستقری کار خودشان را شروع کنند. درنتیجه ۵-۶ نفر از معاونان ستادی را در اواسط شهریور ماه منصوب کردیم ازجمله معاون توسعه منابع، معاون حقوقی مجلس، روابط عمومی، حراست و ….

وی ادامه داد: در مهر ماه ما وارد انتصاب معاونان و مدیران تخصصی خودمان شدیم. مسلماً از قبل هم گفت‌وگو و بررسی‌ها انجام شده بود. من پیش‌تر هم اعلام کرده بودم که تا اواخر مهر ما انتصابات را تمام می‌کنیم و نگاهمان این بود که مسیر به این شکل پیش می‌رود. جریان قانون مشاغل حساس در این دوره تصویب شده و لازم‌الاجرا است درنتیجه مراجع استعلام از ۲ به ۳ افزایش پیدا کرده است. تراکم استعلام‌ها در وزارتخانه‌های دیگر نیز بالا بود، شرایط کشور نیز در وضعیت خاصی قرار دارد.

صالحی با اشاره به اینکه برای معرفی معاون هنری منتظر استعلام هستند، گفت: علی‌رغم‌تمام این مسائل اکنون معاون فرهنگی، معاون مطبوعاتی، رئیس سازمان سینمایی، مدیرعامل ایرنا و … منصوب شده اند. چند مجموعه دیگر مانند معاون هنری نیز از طرف ما معرفی شده‌اند و اکنون منتظر استعلام‌ها هستیم. ابتدا فکر می‌کردیم که این فرایند کوتاه‌تر باشد اما من این عذرخواهی را بابت تأخیر معرفی افراد بدهکارم و امیدوارم به زودی مجموعه دوستان در دولت چهاردهم تکمیل شود.

وزیر ارشاد در پاسخ به سوالی درباره حضور فیلم‌های زیرزمینی ایران در جشنواره‌های خارجی و اعتباری که در این سال‌ها پیدا کرده‌اند، توضیح داد: ما حتماً باید برای جلوگیری از این اتفاق تلاش کنیم و این دغدغه درست است و باید تلاش کنیم که سینمای ایران هویت یکپارچه‌ای داشته باشد. ما نباید با پرچم‌های مختلف در حوزه بین‌الملل عرضه شویم تا مخاطبانمان ما را گم کنند. سینمای ایران باید شناسنامه داشته باشد همانگونه که در این چهل سال و پیش از آن شناسنامه داشته است. وقتی ما سینمای ایران را به بخش‌های مختلف تجزیه می‌کنیم درواقع چاقویی به کل این هویت زده ایم. باید تلاش کنیم آنچه از سینمای ایران در فضای بین‌الملل ارائه می‌شود زیر یک پرچم و هویت باشد.

رائد فریدزاده رئیس سازمان سینمایی نیز که امروز همراه با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در خانه جشنواره فیلم کوتاه تهران حضور پیدا کرده بود به پرسش خبرنگاران مبنی بر زمان مشخص شدن وضعیت دبیر جشنواره فیلم فجر پاسخ نداد.

شایان ذکر است که معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با داشتن ۳ زیر مجموعه بسیار مهم و البته پرجمعیت یکی از مهم‌ترین ارکان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. معاونتی که از اساس با چالش‌های متفاوتی روبه‌رو شده و برای حل مائل نیازمند مدیریت جدی است. در سه سال اخیر، معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که توسط محمود سالاری مدیریت شد، مسیر با ثبات و ربه رشدی را شروع کرد، دوره‌ای که در آن نه‌تنها با چالش‌های فراوانی مواجه بود، بلکه بسیاری از نقاط ضعف ساختاری و عملکردی این معاونت را برطرف کرد و روندی نوآورانه و تحول‌آفرین را در حوزه‌های مختلف هنر در کشور آغاز کرد. ازآنجاکه معاونت هنری شامل سه زیرمجموعه‌ اصلی یعنی اداره کل هنرهای نمایشی (تئاتر)، دفتر موسیقی، و اداره کل هنرهای تجسمی است، مدیریتی کلان را در این حوطه می‌طلبد.

سر و شکل دادن به شورای نظارت و ارزشیابی تئاتر: از بحران تا تحولدر دوره قبل از حضور سالاری، شورای نظارت و ارزشیابی تئاتر با مشکلات فراوانی دست‌وپنجه نرم می‌کرد. نارضایتی هنرمندان تئاتر از اعمال سلیقه‌های نظارتی و عدم شفافیت در تصمیم‌گیری‌ها باعث شد بسیاری از نمایش‌ها متوقف شوند یا به‌طور جدی تغییر یابند. در سه سال گذشته یکی از نخستین اقداماتی که صورت گرفت، بازنگری و اصلاح در نحوه عملکرد این شورا بود. کاهش اعمال سلیقه‌های شخصی و خارج از فضای تئاتر و بهبود فرآیند نظارتی، از جمله مهم‌ترین دستاوردهای این دوره بود. برقراری ارتباط مستقیم و مستمر با هنرمندان تئاتر، و دعوت از آنان برای حضور در جلسات تصمیم‌گیری و نظارت، به افزایش اعتماد هنرمندان به این شورا کمک شایانی کرد. به‌ویژه که سالاری موفق شد تئاتر را از وضعیت بحرانی خارج کرده و به‌سمت رونق مجدد هدایت کند. جشنواره‌های تئاتر و موسیقی فجر: برگزاری در شرایط سخت و حفظ اعتباردر شرایط اقتصادی سخت و در مواجهه با محدودیت‌های مالی و بودجه‌ای و شرایط سخت اجتماعی، برگزاری جشنواره‌های هنری نظیر تئاتر فجر و موسیقی فجر با چالش‌های جدی مواجه بود. با این‌وجود، معاونت هنری توانست با مدیریت هوشمندانه و جذب حمایت‌های مختلف، این جشنواره‌ها را برگزار کند و در عین حال به ارتقای کیفی این رویدادها بپردازد. جشنواره تئاتر فجر به‌عنوان بزرگترین رویداد تئاتری کشور، در دوره‌های اخیر نه‌تنها به لحاظ کمی با افزایش تعداد گروه‌های شرکت‌کننده و نمایش‌ها مواجه بود، بلکه از لحاظ کیفی نیز پیشرفت چشمگیری داشت.

در حوزه موسیقی نیز، جشنواره موسیقی فجر با حضور هنرمندان برجسته داخلی و خارجی، در سطح بالاتری نسبت به گذشته برگزار شد و توانست در شرایط بحرانی که بسیاری از جشنواره‌های هنری در جهان تعطیل شده بودند، جایگاه خود را حفظ کند. تحول در بودجه؛ احیای تئاتر استان‌ها و بازگشت جشنواره‌های منطقه‌اییکی از نکات برجسته مدیریت سالاری، تمرکز بر احیای تئاتر استان‌ها بود. تئاتر در بسیاری از استان‌های کشور با کاهش بودجه و کمبود حمایت‌های دولتی، در وضعیت نامطلوبی قرار داشت. سالاری با تمرکز بر توزیع عادلانه منابع و توجه به نقاط کم‌برخوردار، به احیای تئاتر در مناطق مختلف کشور کمک کرد. یکی از اقدامات مؤثر در این راستا، احیای مجدد جشنواره‌های منطقه‌ای تئاتر بود که پیش‌تر به دلایل مختلف متوقف شده بودند. این جشنواره‌ها نه‌تنها به‌شکل‌گیری فعالیت‌های هنری در استان‌ها کمک کرد، بلکه بستری برای کشف و پرورش استعدادهای نوپا در این مناطق فراهم آورد. توزیع متوازن بودجه در سراسر کشور و توجه ویژه به هنرهای محلی و بومی، باعث شد بسیاری از هنرمندان استانی که به‌دلیل کمبود امکانات مجبور به مهاجرت به پایتخت بودند، به فعالیت در زادگاه خود بازگردند. این امر موجب شد تا تئاتر استانی جانی تازه بگیرد و به یکی از محورهای مهم توسعه فرهنگی کشور تبدیل شود.

سند ملی موسیقی در طول دهه‌های گذشته، موسیقی به‌عنوان یکی از حوزه‌های حساس فرهنگی همواره با چالش‌های بسیاری مواجه بوده است. نبود چارچوب و دستورالعمل‌های مشخص، اعمال سلیقه‌های متفاوت و مشکلات فراوان در حوزه مجوزدهی باعث شده بود تا هنرمندان موسیقی از یکسان نبودن روندها و تصمیمات ناراضی باشند. در دوره معاونت محمود سالاری با پیگیری و تصویب سند ملی موسیقی، این معاونت توانست به این حوزه سر و سامانی ببخشد. این سند به‌عنوان یک نقشه راه جامع، به ترسیم سیاست‌های کلان موسیقی پرداخت و مسیری روشن را برای فعالیت‌های آینده در این حوزه فراهم کرد. یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این سند، کاهش سلیقه‌های شخصی در حوزه صدور مجوزها و ایجاد فضایی شفاف و منظم برای هنرمندان موسیقی بود. این امر موجب شد تا بسیاری از چالش‌های حقوقی و اجرایی که هنرمندان با آن‌ها مواجه بودند، کاهش یابد و موسیقی کشور با سرعت بیشتری به سوی رشد و توسعه حرکت کند. البته هم‌چنان ابهاماتی در خصوص برخی از بندهای سن ملی موسیقی وجود دارد. پیوند هنرهای تجسمی با بازاردر حوزه هنرهای تجسمی نیز، معاونت هنری توانست با پیگیری و تدوین سند ملی هنرهای تجسمی، به ساختاری جامع برای این حوزه دست یابد. علاوه بر این، سالاری به‌طور جدی به ایجاد پیوند میان هنرمندان تجسمی و بازار توجه داشت. با فراهم‌کردن بسترهای لازم برای معرفی و فروش آثار هنرمندان در سطح ملی و بین‌المللی، وی تلاش کرد تا هنرهای تجسمی به یک صنعت پویا تبدیل شود.

برگزاری نمایشگاه‌های ملی و بین‌المللی، حمایت از گالری‌ها و ایجاد فرصت‌های ارتباطی میان هنرمندان و خریداران آثار، از جمله اقدامات مؤثری بود که باعث شد هنرهای تجسمی از دایره محدود خود خارج شده و با بازار تعامل بیشتری پیدا کند. این رویکرد نه‌تنها به تقویت اقتصاد هنر کمک کرد، بلکه به هنرمندان تجسمی امکان داد تا به‌صورت حرفه‌ای‌تر در این عرصه فعالیت کنند. رابطه هنرمندان و حاکمیت: تلاش برای کاهش فاصله‌هایکی از چالش‌های مهم معاونت هنری، ارتباط پیچیده و گاه تنش‌زا میان هنرمندان و حاکمیت بود. سالاری با برقراری جلسات منظم با هنرمندان، شنیدن دغدغه‌های آنان و تلاش برای تعامل و گفتگو، توانست تا حد زیادی این فاصله را کاهش دهد. نقل قول‌های بسیاری از هنرمندان برجسته‌ای مانند رضا کیانیان و علیرضا قربانی وجود دارد که نشان از حمایت‌های بی‌دریغ سالاری از آنان دارد. این تلاش‌ها باعث شد تا بسیاری از هنرمندان که در سال‌های گذشته از فعالیت‌های فرهنگی فاصله گرفته بودند، بار دیگر به‌میدان بازگردند. موسسات و مجموعه‌های تابعهبنیاد فرهنگی هنری رودکی یکی دیگر از مواردی است که فعالیتش می‌تواند در شرایط فرهنگ و هنر موثر واقع شود، در واقع بنیاد رودکی مطابق با اساسنامه‌اش وظیفه اماکن فرهنگی را برعهده داشته و می‌تواند خلاء موجود دراین فضا را پوشش دهد.

رودکی در ابتدای سرکار آمدن دولت سیزدهم شرایط خوبی نداشت، در یک سال ابتدایی هم مدیریت این مجموعه آن را به ریل بازنگرداند اما با مدیریت معاونت هنری ارشاد این مجموعه احیا شد، ‌ اجرای ارکسترهایی چون همراه با خاطره‌ها توسط مجید انتظامی و نمایش‌هایی چون کلنل نشان از احیا بنیاد رودکی داشت. تئاترشهر هم به‌عنوان مجموعه زیر نظر اداره کل هنرهای نمایشی با تحولی جدی روبه‌رو شد؛ ‌ تحولی که البته در بخش حریم تئاترشهر متوقف شده است. آینده معاونت هنری: چالش‌ها و نگرانی‌هااکنون که زمزمه‌هایی مبنی بر تغییر معاون هنری و انتصاب فردی با تجربه اندک در این حوزه شنیده می‌شود، نگرانی‌هایی در میان هنرمندان و اهالی فرهنگ ایجاد شده است. کسی که قرار است جایگزین سالاری شود، هنوز آغاز به کار نکرده، با حواشی زیادی روبه‌رو شده است. هنرمندان و کارشناسان هنری نگرانند که فرد جدید نتواند راه موفقی که سالاری برای معاونت هنری ترسیم کرده است را ادامه دهد. نبود تجربه کافی در این حوزه و عدم آشنایی با زیر و بم هنرهای مختلف، می‌تواند این معاونت را بار دیگر به چالش‌های بکشاند و دستاوردهای سه سال اخیر را با خطر مواجه کند.

لزوم ادامه راه در نهایت، با توجه به دستاوردهای چشمگیر دوره سه ساله اخیر و تحولاتی که در زمینه‌های مختلف هنرهای نمایشی، موسیقی و تجسمی به وقوع پیوست، به‌وضوح می‌توان نتیجه گرفت که مسیر توسعه فرهنگی و هنری کشور نیازمند مدیریتی با تجربه و آگاه به چالش‌های موجود است. سالاری با ایجاد تغییرات ساختاری و مدیریتی، راه موفقی را برای آینده هنر در کشور ترسیم کرده است و ادامه این راه تنها با حضور مدیری توانمند و آشنا به مسائل هنری امکان‌پذیر خواهد بود. اگرچه گزینه‌ای که برای جایگزینی سالاری مطرح است، ممکن است به‌دلیل عدم تجربه کافی با چالش‌های جدی مواجه شود، اما در نهایت این هنرمندان و جامعه هنری هستند که از تبعات این تصمیم تأثیر خواهند پذیرفت. بنابراین، باید با درایت و آینده‌نگری به تصمیماتی که در این حوزه گرفته می‌شود، نگریست تا دستاوردهای سه ساله اخیر به هدر نرود و مسیر پیشرفت همچنان ادامه یابد.

*فارس